Gia Lai là một tỉnh nằm ở phía Bắc của vùng Tây Nguyên, Việt Nam. Đây là tỉnh có diện tích lớn thứ hai cả nước, nổi bật với địa hình cao nguyên, rừng nguyên sinh, văn hóa dân tộc phong phú và lịch sử hào hùng.
Từ ngày 1/7/2025, theo Nghị quyết 60-NQ/TW, hai tỉnh Gia Lai và Bình Định chính thức sáp nhập, hình thành một đơn vị hành chính cấp tỉnh mới mang tên Gia Lai. Đây là bước đi chiến lược nhằm mở rộng không gian phát triển, kết nối rừng và biển, tạo cực tăng trưởng mới cho khu vực Trung Trung Bộ – Tây Nguyên.
🗺️ Vị trí địa lý
- Phía Bắc: Giáp tỉnh Quảng Ngãi
- Phía Nam: Giáp tỉnh Đắk Lắk
- Phía Tây: Giáp Campuchia
- Phía Đông: Giáp Biển Đông
- Diện tích: ~21.576 km² (lớn thứ 2 cả nước)
- Dân số: ~3,58 triệu người
- Trung tâm hành chính – chính trị: TP. Quy Nhơn (Bình Định cũ)
🌟 Điểm nổi bật
- Kết nối cao nguyên Gia Lai với duyên hải Bình Định, tạo hành lang kinh tế Đông – Tây
- Có 2 sân bay (Pleiku, Phù Cát), cảng biển quốc tế Quy Nhơn, cửa khẩu quốc tế Lệ Thanh
- Hệ thống giao thông liên vùng: Quốc lộ 19, cao tốc Quy Nhơn – Pleiku, đường sắt Bắc – Nam
- Tài nguyên đa dạng: rừng nguyên sinh, đất đỏ bazan, biển đảo, khoáng sản
- Là địa phương có diện tích rừng lớn nhất Tây Nguyên và cảng biển lớn nhất miền Trung
🏺 Văn hóa & lịch sử
- Gia Lai: Vùng đất của người Jrai, Bahnar, từng là địa bàn chiến lược trong kháng chiến. Tên gọi bắt nguồn từ “Jarai” – dân tộc bản địa.
- Bình Định: Trung tâm của vương quốc Chăm-pa cổ, quê hương phong trào Tây Sơn, nơi sinh ra vua Quang Trung – Nguyễn Huệ.
- Trong lịch sử, từng có tỉnh Plei Kou Der (1904–1907) – sáp nhập vùng núi Gia Lai và Bình Định
- Cộng đồng đa sắc tộc: Kinh, Bahnar, Jrai, Chăm, Hrê… sống hòa hợp, tạo nên bản sắc văn hóa phong phú
🍽️ Ẩm thực đặc trưng
-
- Phở khô Gia Lai: 2 tô – 1 tô phở, 1 tô nước dùng, ăn kèm tương đen đặc biệt
- Bún cua thối: mùi đặc trưng, vị đậm đà
- Cơm lam, gà nướng, muối kiến vàng: món ăn dân tộc Jrai, Bahnar
- Cà phê Pleiku: đậm vị cao nguyên
- Bánh xèo tôm nhảy: tôm tươi, bánh giòn, rau sống cuốn bánh tráng
- Bún chả cá Quy Nhơn: nước dùng ngọt thanh, chả cá dai thơm
- Nem chợ Huyện: nem chua gói lá ổi, ăn kèm tỏi ớt
- Rượu Bàu Đá: đặc sản truyền thống, nồng độ cao, hương vị mạnh